Τραγανά μουστοκούλουρα (αφιερωμένα στη γιαγιά μου)

Στις 29 Αυγούστου η αγαπημένη μου γιαγιά, η Ελένη, έφυγε από τη ζωή. Πλήρης ημερών (θα γινόταν φέτος 97), χωρίς ποτέ της να αρρωστήσει, να πάρει χάπια ή να μπει στο νοσοκομείο με κάτι σοβαρό, πέθανε στον ύπνο της. Είχε δηλαδή μια πολύ καλή, μεγάλη ζωή και έναν καλό θάνατο, αυτό που όλοι μας ελπίζουμε για τον εαυτό μας και τους αγαπημένους μας ανθρώπους.

Έμαθα πολλά πράγματα από τη γιαγιά μου: να αγαπάω τα παλιά ρούχα (τώρα τα λένε vintage), να διορθώνω ότι χαλάει, να ανακυκλώνω υλικά βάζοντάς τα σε άλλη χρήση, να εκμεταλλεύομαι τα περισσεύματα του φαγητού, να χρησιμοποιώ το ελαιόλαδο παντού (ως Μεσσήνια το έβαζε και στο πρόσωπο ακόμα), να φοράω αντηλιακό και να ενυδατώνω το σώμα και το πρόσωπό μου. Η αγάπη της για τις κρέμες και την ενυδάτωση γενικότερα ίσως έπαιξαν ρόλο στο ότι είχε πολύ καλό δέρμα μέχρι τα βαθιά γεράματα, αν και το συγκεκριμένο είναι και γονιδιακό θέμα.

Από εκείνη κληρονόμησα τα «καλά» μου χέρια (η γιαγιά έραβε και κένταγε εξαιρετικά), τα κακά μου γόνατα, και την αγάπη στην κουζίνα, ειδικά τη ζαχαροπλαστική ή μάλλον το baking όπως το λένε στα Αγγλικά. Σαφέστατα δεν κληρονόμησα την αγάπη της για τα λουλούδια, αφού έχω ξεράνει και κάκτο, αλλά ούτε και το πάθος της για όλα τα φρούτα…

Εδώ και χρόνια η γιαγιά μου έδινε πράγματα δικά της αγαπημένα: τα παλτά της, φορέματα, τσάντες, το αγαπημένο της δαχτυλίδι, κουμπιά παλιά (άλλο φοβερό φετίχ μου), εξαρτήματα κουζίνας και φυσικά το βιβλίο με τις συνταγές της. Ήθελε να πάνε όλα στα κατάλληλα χέρια, να μην πεταχτούν.

Από το τεφτέρι αυτό σας έχω δώσει διάφορες συνταγές με πρώτη και κύρια την βασιλόπιτα ή κέικ πορτοκάλι, τους φοβερούς κουραμπιέδες, την κρέμα καραμελέ και την κοτόπιτα. Δυστυχώς, ενώ της άρεσε πολύ να τα φτιάχνει (και να τα βουτάει στον ελληνικό της, το ίδιο και σε μένα βέβαια), τα κουλούρια που έκανε η γιαγιά μου δεν ήταν ποτέ καλά, ούτε τα μουστοκούλουρα ούτε τα πορτοκαλιού.  Έβγαιναν πάντοτε σκληρά. Κοιτώντας πάλι τη συνταγή της νομίζω το πρόβλημα ξεκίνησε όταν σταμάτησε να χρησιμοποιεί αλισίβα και την αντικατέστησε με μπέικιν και σόδα. Η αναλογία της, 3 κ.γ. μπέικιν και 1 σόδα στο 1 κιλό αλεύρι είναι πάρα πολύ λίγη για να σηκώσει ένα κουλούρι που δεν έχει αβγό.

Σήμερα λοιπόν δεν θα μοιραστώ μαζί σας τη συνταγή της γιαγιάς, αλλά θα σας δώσω μια εξαιρετική συνταγή για μουστοκούλουρα που την πήρα από τη φίλη της μαμάς μου, μια φοβερή μαγείρισσα. Η διαφορά τους είναι πως γίνονται μεν τραγανά, αλλά και τριφτά ταυτόχρονα και μπορείτε να τα φτιάχνετε και με μούστο, αλλά και με πετιμέζι. Εντάξει, δεν είναι σαν του Δαρεμά, αλλά θα σας αρέσουν πολύ!

Πάμε να δούμε τη συνταγή.

Τα μουστοκούλουρα της Δέσποινας

Είμαι σίγουρη πως θα σας ξενίσει η χρήση της Φυτίνης στη συνταγή. Εγώ τα έφτιαξα πρώτα με Φυτίνη (που τη μισώ θανάσιμα) για να δω πως γίνονται (υπέροχα) και μετά την αντικατέστησα με λάδι καρύδας (νόστιμα, αλλά όχι και τόσο τριφτά). Νομίζω πως την επόμενη φορά θα βάλω βούτυρο κλαριφιέ. Η ζύμη δεν είναι μια εύπλαστη ζύμη, μιας και διαχωρίζεται πολύ, οπότε δεν είναι ζύμη για παιδιά (εκνευρίζονται), ούτε για ανυπόμονους ενήλικες! Εννοείται πως αυτήν την εποχή αν έχετε μούστο είναι το καλύτερο, αλλά εγώ τα κάνω με πετιμέζι γιατί μου αρέσει η γεύση του. 

ΥΛΙΚΑ

• 1 ποτήρι ελαιόλαδο ελαφρύ (240ml)
• ½ ποτήρι ΝΕΑ ΦΥΤΙΝΗ με βούτυρο 5% ή λάδι καρύδας ή ελαιόλαδο ή φρέκο βούτυρο (120ml)
• 200μλ πετιμέζι (συν χυμό από 1 πορτοκάλι) ή 240μλ μούστο
•  ξύσμα από 1 πορτοκάλι
• 1 κ.σ. ζάχαρη κρυσταλλική (αν χρησιμοποιήσετε φυτίνη ή βούτυρο, αλλιώς δεν χρειάζεται)
• 1 σφηνάκι κονιάκ
• 2 κ. γλ. μπέικιν πάουντερ
• 2 κ. γλ. σόδα
• 2 κ. σ. γεμάτες κανέλα
• 1 κ. γλ. κοφτό γαρύφαλλο
• Αλεύρι για όλες τις χρήσεις περίπου 1 κιλό  (η ζύμη να είναι μαλακή στα χέρια)

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

1.  Προθερμάνετε το φούρνο στους 170 oC. αέρα ή 180 oC αντιστάσεις. Καλύψτε τις λαμαρίνες σας με αντικολλητικό χαρτί ψησίματος.
2. Σε ένα μπολ χτυπήστε τη Φυτίνη ή το βούτυρο με τη ζάχαρη μέχρι ν’ αφρίσει. Το ίδιο μπορείτε να κάνετε και με το λάδι, αλλά στην πραγματικότητα δεν χρειάζεται, οπότε παραλείψτε τη ζάχαρη.  Άρα δεν χρειάζεται και μίξερ.
3. Προσθέστε σιγά σιγά όλα τα υγρά.
4. Σε ένα άλλο μπολ βάλτε το μισό αλεύρι (500γρ), τα μυρωδικά, το baking powder, τη σόδα και το ξύσμα. Ανακατέψτε καλά με τον αβγοδάρτη και έπειτα προσθέστε και το άλλο μισό αλεύρι. Ανακατέψτε.
5. Ρίξτε το αλεύρι σταδιακά στα υγρά, ανακατεύοντας στην αρχή με τον αβγοδάρτη και μετά με τη σπάτουλα.
6. Αφήστε τη ζύμη λίγο να ξεκουραστεί για 15 λεπτά περίπου.
7. Πλάστε στρογγυλά κουλουράκια και απλώστε τε στις λαμαρίνες. Ψήστε για 15-20 λεπτά περίπου, ανάλογα με το μέγεθος. Εμένα πήραν 15 λεπτά.
8. Αφήστε τα να κρυώσουν και φυλάξτε τα σε τσίγκινο κουτί ή ένα τάπερ. Διατηρούνται σχεδόν επ’αόριστον!