Grape spoon sweet (stafyli glyko)/ Σταφύλι γλυκό

Spoon sweets are as typical of Greek cooking, as feta and olive oil, and used to be the pinnacle of Greek hospitality, always available for guests that would drop by unannounced. Yet, they seem to have gone out of fashion amongst young people, mainly because they have the bad reputation of being difficult to make.

This definitely applies to many of them, like the baby vegetables (tomatoes, aubergines), whole figs and stone fruits, which need to be left in a quicklime solution for a couple of hours so that they firm up and don’t get mushy during the boiling process. Others, like the rinds of seville oranges, bergamot etc. are hard to get right, as they can remain very bitter or get too sweet.

There is one, however, one fruit which is really easy to turn into a spoon sweet, and happens to be one of my favourites: grapes. All the work is basically de-stemming the grapes, which I happily do in front of the tv while watching Mad Men (it is after all a very vintage way to pass the time…).

Spoon sweets have the great advantage that can satiate any sweet cravings with relatively little calories and no fat, unless of course you eat the whole jar, which I doubt. They also keep for ever (once opened the need to be refrigerated) and are perfect either on their own, usually served with a large glass of water, or over thick Greek yogurt, as a dessert after a big meal. I also like them with the soft, tangy cheeses typical of the Greek islands, like myzithra (something between quark and ricotta).

There are many recipes for grape sweet out there, some requiring to let the grapes soak in a light syrup for 24 hours and then boiling them down. You can do that with the recipe I give you, but you can also boil the sweet in one go, especially if you have no time to wait. I like using apple geranium (pelargonium odoratissimum) to scent the syrup, but vanillin or real vanilla can also be used (although it is  less common).

This is my entry for Weekend Herb Blogging # 250 hosted by Graziana of Erbe in Cucina. If you would like to participate please read the rules here.

——

Τα γλυκά του κουταλιού έχουν γίνει ελαφρώς ντεμοντέ τα τελευταία χρόνια. Άντε να τα φτιάξει καμιά μαμά/γιαγιά, αλλά εμείς οι νεολαίοι προτιμούμε να ασχολούμαστε με πιο τρέντυ γλυκίσματα (την πανακότα ας πούμε), τα οποία είναι και σαφώς ευκολότερα. Δυστυχώς πολλά γλυκά του κουταλιού, ειδικά τα φρούτα (σύκο, ντοματάκι κλπ.) θέλουν πέρασμα από ασβεστόνερο και γενικά απαιτούν αρκετό κόπο. Υπάρχει όμως ένα φρουτάκι νόστιμο, που είναι και από τα αγαπημένα μου, το οποίο είναι πανέυκολο να το κάνετε γλυκό και τώρα είναι στην εποχή του: το σταφύλι!

Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να αφαιρέσετε τις ρώγες από το κοτσάνι και να το βάλετε να βράσει, δηλαδή τίποτα! Υπάρχουν πολλές συνταγές για γλυκό, αρκετές από τις οποίες απαιτούν να αφήσετε τις ρώγες να μουλιάσουν για ένα 24ωρο. Αυτό μπορείτε να το κάνετε και με τη συνταγή που σας δίνω, αλλά δεν είναι απαραίτητο.

Και αν ακόμη δεν σας έπεισα, σκεφτείτε πως τα γλυκά του κουταλιού έχουν το μεγάλο πλεονέκτημα να σβήνουν την ανάγκη μας για κάτι γλυκό χωρίς καθόλου λιπαρά και με σχετικά λίγες θερμίδες (εμένα ας πούμε μου φτάνει μια κουταλιά για να…ξεθυμάνω), εκτός κι αν φάτε όλο το βάζο! Διατηρούνται επίσης επ’ αόριστον (μόλις τα ανοίξετε θέλουν ψυγείου) και έτσι έχετε κάτι γλυκό, και σπιτικό ανά πάσα στιγμή. Εμένα μου αρέσει το σταφύλι και με γιαούρτι ή καλύτερα με μια από αυτές τις μαλακές Κυκλαδίτικες ξινομυζήθρες (τώρα ας πούμε μου φέρανε Ξινό Ίου και το έχω τσακίσει).

Grape Spoon Sweet (Stafyli Glyko)

INGREDIENTS for 3 x 375ml jars

• 1.5kg sweet seedless grapes
• 900g sugar
• 4 geranium leaves or 1/4 tsp vanillin or 1 vanilla pod
• 1 lt water
• juice of 1 lemon
• 100g blanched and lightly toasted almonds cut in half (optional)

DIRECTIONS

1. Remove the stems from the grapes and rinse them.
2. Place sugar and water in a large pot and bring to a boil. Add the apple geranium or vanilla pod and let it simmer for 5 minutes. If you are using vanillin you can add it towards the end of the boiling process.
3. Remove the geranium leaves/vanilla pod and add the grapes. Once they start boiling hard, reduce the heat to medium, as they will overflow. Remove any froth that appears on the surface. At this point you can let them boil for only 20 minutes, leave them in the syrup overnight and resume the boiling the next day.
4. Let the grapes boil/simmer for about 1 hour, until they turn a lovely golden colour (for white grapes) and the syrup is viscous (when you place a little bit on a plate and run your finger through it it leaves a trail). I use a candy thermometer for that to take away the guesswork. It needs to register 106-108oC.
5. Towards the end of the boiling add the lemon juice and let is simmer for 1 minute. This helps the syrup from crystallizing over time. Then add the almonds, give them a stir and you are ready to fill sterilized jars with the hot sweet and store them in a dry, cool place. Once opened they need to be refrigerated.

Σταφύλι Γλυκό

ΥΛΙΚΑ για περίπου 3 βάζα των 375μλ

• 1.5κιλό λευκό σταφύλι χωρίς κουκούτσια
• 900γρ ζάχαρη
• 4 φύλα αρμπαρόριζα, 1 κουτάκι βανιλίνη ή 1 λοβό φυσικής βανίλιας
• 1 λίτρο νερό
• Χυμό από ένα λεμόνι
• 100γρ αμύγδαλο ασπρισμένο, ελαφρώς καβουρδισμένο και κομμένο (προαιρετικά)

ΕΚΤΕΛΕΣΗ

1. Ξεχωρίστε τις ρώγες από τα κοστάνια και ξεπλύντε τις καλά.
2. Σε μια μεγάλη κατσαρόλα βάλτε το νερό με τη ζάχαρη να βράσουν σε μέτρια προς δυνατή φωτιά και μόλις πάρουν βράση ρίξτε την αρμπαρόριζα ή το λοβό βανίλιας. Αφήστε τη να πάρει βράση για 5 λεπτά περίπου και αφαιρέστε τη. Αν θα χρησιμοποιήσετε βανιλίνη, μπορείτε να την προσθέσετε προς το τέλος του βρασμού.
3. Ρίξτε στο σιρόπι τις ρώγες του σταφυλιού και μόλις αρχίσουν να βράζουν μειώστε την ένταση στο μέτριο προς χαμηλό, γιατί θα φουσκώσουν και θα χυθούν παντού. Επίσης πρέπει να ξαφρίσετε την επιφάνεια όσο χρειάζεται με μια κουτάλα. Σε αυτό το σημείο μπορείτε να βράσετε το γλυκό μόνο 20 λεπτά, να το αφήσετε 24 ώρες μέσα στο ζουμί του και να συνεχίσετε το βράσιμο την επομένη. Αν δεν έχετε χρόνο, διαβάστε παρακάτω.
4. Συνεχίστε το βράσιμο για περίπου μία ώρα μέχρι να δέσει το σιρόπι και να πάρει ένα όμορφο ξανθο-καραμελί χρώμα. Το σιρόπι θα έχει δέσει αν, όταν το ρίξουμε σε πιατάκι και περάσουμε το δάχτυλό μας από μέσα, το αυλάκι που θα αφήσει το δάχτυλο δεν θα κλείσει. Αν αυτό σας φαίνεται πολύ αφηρημένο, όπως σε εμένα για παράδειγμα, αγοράστε ένα θερμόμετρο καραμέλας και δείτε πότε θα φτάσει η θερμοκρασία στους 106-108 oC.
5. Προς το τέλος του βρασμού ρίξτε το χυμό λεμονιού (βοηθάει να μην ζαχαρώσει γρήγορα το γλυκό) και το αμύγδαλο. Γεμίστε με το ζεστό γλυκό αποστειρωμένα βάζα και φυλάξτε τα σε σκιερό, δροσερό μέρος. Μόλις ανοίξετε κάποιο, πρέπει να το διατηρήσετε στο ψυγείο.